Ish-presidenti i Shteteve të Bashkuara, Barack Obama, ka mbajtur një fjalim të zjarrtë në Kolegjin Hamilton në Nju Jork, duke paralajmëruar për rrezikun që i kanoset parimeve demokratike në Amerikë. Duke mos përmendur drejtpërdrejt emrin e Donald Trump, por duke iu referuar qartë politikave dhe qëndrimeve të administratës së tij aktuale, Obama u bëri thirrje qytetarëve amerikanë të “ngrihen” dhe të mbrojnë vlerat themelore të demokracisë dhe shtetit ligjor.
Fjalimi i Obamës, i cili ka marrë vëmendjen e gjerë të analistëve dhe publikut, ishte një apel i fortë për vigjilencë kundër asaj që ai e përshkroi si “shtrembërime të demokracisë” që po përhapen gjithnjë e më shumë. Ai kritikoi rritjen e tensioneve politike, abuzimet e mundshme me pushtetin dhe përpjekjet për të heshtur fjalën e lirë dhe për të cenuar parimet e shtetit ligjor.
“Zyra më e rëndësishme në këtë demokraci është qytetari, i cili thotë ‘jo, nuk është e drejtë’,” theksoi Obama, duke argumentuar se është përgjegjësi e çdo individi të mbrojë idealet demokratike që e kanë bërë Amerikën të fuqishme.
Duke reflektuar mbi periudhën pas Luftës së Dytë Botërore, Obama vuri në dukje konsensusin e gjerë mes demokratëve dhe republikanëve për mbrojtjen e Kushtetutës dhe të drejtave të njeriut. Ai shprehu shqetësimin se ky angazhim ndaj parimeve është gërryer kohët e fundit, duke përmendur rritjen e pabarazisë ekonomike dhe politikat e shtrembëruara si faktorë kontribues në krizën aktuale të besimit ndaj institucioneve.
Obama nuk ngurroi të kritikonte ashpër administratën aktuale për presionet e ushtruara ndaj universiteteve dhe firmave ligjore që mund të ndihmojnë individë me qëndrime të kundërta. Ai e quajti këtë sjellje “në kundërshtim me kompaktin bazë që kemi si amerikanë” dhe paralajmëroi për dëmet që mund t’i shkaktojë thelbit të demokracisë.
Ai vuri në dyshim marrëveshjet mes firmave ligjore të korporatave dhe administratës pas goditjes me urdhra ekzekutivë për lidhjet e tyre me avokatët e përfshirë në ndjekjen penale kundër Trump gjatë presidencës Biden ose për përfaqësimin e kundërshtarëve politikë. Obama shkoi më tej duke kritikuar kufizimin e aksesit të Associated Press në ngjarjet zyrtare, pas refuzimit të agjencisë së lajmeve për të riemërtuar Gjirin e Meksikës sipas propozimit të Trump.
Në përfundim të fjalimit të tij, Obama u drejtua veçanërisht qytetarëve dhe studentëve, duke theksuar se mbështetja e një ideje nuk mjafton, por kërkohet veprim dhe sakrificë për të mbrojtur atë që është e drejtë. Ai përmendi rëndësinë e mendimit të lirë dhe mbrojtjes së të drejtave të njeriut, duke paralajmëruar se “nëse nuk do të luftojmë për këto vlera, do të humbasim atë që kemi ndërtuar për kaq shumë vite”.
Fjalimi i Obamës shërben si një kambanë alarmi për shëndetin e demokracisë amerikane dhe një thirrje e qartë për angazhim qytetar në mbrojtjen e vlerave themelore të saj përballë sfidave aktuale politike.