Historia e vrasjes së ish-drejtorit të policisë së Vlorës, Artan Cuku, vazhdon të jetë një sagë e ndërlikuar dhe e dhimbshme për drejtësinë shqiptare, e cila kulmon me ndërhyrjen e Gjykatës së Lartë greke dhe rolin e Fredi Belerit në shpëtimin nga ekstradimi të Bledar Jambellit, personi i dyshuar si urdhërues i krimit. Artan Cuku, një figurë legjendare e policisë shqiptare, i njohur për luftën e tij të pakompromis kundër krimit të organizuar, u vra në prill të vitit 2017, një ngjarje që tronditi opinionin publik dhe la pas vetes shumë pikëpyetje.
E Kaluara e Errët e Bledar Jambellit dhe Kërcënimet ndaj Cukut
Bledar Jambelli, i njohur edhe me emrin Rikardo Muho, ishte një emër i panjohur për publikun deri në vitin 2012, kur Artan Cuku, si drejtor i Policisë së Vlorës, rihapi dosje të vjetra dhe e zbuloi atë si të dyshuar në disa ngjarje kriminale, duke përfshirë vrasje të dyfishta. Arrestimi i Jambellit nga Cuku në dhjetor 2012 shënoi një moment kyç, pasi Jambelli e kërcënoi hapur komisarin, duke i thënë se “këtë ditë nuk do ta harronte kurrë”. Kërcënimet vazhduan edhe kur Jambelli ishte në burg, me emrin e Cukut të shkruar në muret e qelisë së tij, por këto shenja u neglizhuan si prova.
Pavarësisht provave të forta, përfshirë gjurmët e gishtërinjve të Jambellit në vendngjarje, Gjykata e Apelit Vlorë në vitin 2014 e shpalli atë të pafajshëm për mungesë provash, një vendim që u konfirmua edhe nga Gjykata e Lartë shqiptare. Kjo liri e Jambellit i hapi rrugën hakmarrjes, duke urdhëruar vrasjen e Cukut rreth pesë vjet më vonë.
Ekzekutimi i Artan Cukut dhe Roli i Mikel Shallarit
Mbrëmjen e 8 prillit 2017, Artan Cuku u ekzekutua brutalisht pranë banesës së tij në Tiranë. Mikel Shallari, ekzekutori material, u arrestua shpejt dhe pranoi krimin, duke fituar statusin e bashkëpunëtorit të drejtësisë dhe një dënim me 10 vjet burg. Ai zbuloi se për vrasjen i ishin premtuar 20,000 euro dhe ndihmë për t’u larguar drejt Gjermanisë. Shallari identifikoi Bledar Jambellin si organizatorin dhe Kristaq Lecin, kushëririn e tij, si ndërmjetësin. Motivi i krimit, sipas Shallarit, ishte hakmarrja e Jambellit ndaj Cukut për arrestimin e tij në Vlorë dhe për shkak se Cuku e konsideronte arrestimin e tij të padrejtë.
Ndërhyrja e Fredi Belerit dhe Vendimi i Gjykatës së Lartë Greke
Pas shpalljes në kërkim ndërkombëtar me kartelë të kuqe nga Interpol, Bledar Jambelli u arrestua në Greqi në dhjetor 2018. Megjithatë, ai nuk u ekstradua në Shqipëri, falë një vendimi të Gjykatës së Lartë greke të datës 5 prill 2019, i cili refuzoi ekstradimin e tij. Ky vendim shkaktoi polemika të mëdha, sidomos pasi gazeta greke “Documento” zbuloi se Fredi Beleri, figura e njohur nga minoriteti grek në Shqipëri, dëshmoi në favor të Jambellit.
Argumenti kryesor i Gjykatës së Lartë greke për refuzimin e ekstradimit ishte se Jambelli rrezikohej nga “persekutimi politik” në Shqipëri, pasi ai pretendonte se vinte nga Epiri i Veriut dhe kishte zhvilluar aktivitet politik në favor të minoritetit grek. Kjo pavarësisht faktit se Jambelli vinte nga Fieri dhe kishte një histori të gjatë kriminale. Dëshmia e Belerit, së bashku me pretendimet për “patriotizëm” dhe “rrezik jete” nëse ekstradohej, duket se ndikuan ndjeshëm në vendimin e gjykatës. “Documento” e ka quajtur këtë vendim si një “pastrim” të një “xhelati shqiptar”, duke vënë në dyshim standardet e drejtësisë greke.
Vazhdimi i Kërkimit të Drejtësisë në Shqipëri
Ndërsa Bledar Jambelli dhe Kristaq Leci ndodhen aktualisht në burg në Greqi për krime të tjera të kryera atje (përfshirë grabitje të dhunshme dhe plagosje), procesi gjyqësor ndaj tyre në Shqipëri vazhdon në mungesë. Në seancën e datës 3 qershor 2025, Prokuroria e Tiranës shpalli pretencën, duke kërkuar burgim të përjetshëm për Bledar Jambellin. Seanca e radhës, ku do të paraqitet mbrojtja, është caktuar për 16 qershor.
Vrasja e Artan Cukut mbetet një plagë e hapur për sistemin e drejtësisë shqiptare. Megjithëse ekzekutori material, Mikel Shallari, është dënuar, urdhëruesit dhe financuesit e krimit ende nuk kanë marrë dënimin e merituar në Shqipëri. Familja e Cukut dhe publiku presin ende që drejtësia të vihet në vend, pavarësisht pengesave dhe ndërhyrjeve që kanë shoqëruar këtë çështje të ndjeshme.